اصفهان

پایتخت فرهنگی جهان اسلام، شهری باستانی در مرکز ایران است که به دلیل داشتن معماری زیبای اسلامی و بسیاری از بلوارهای زیبا، پل‌های سرپوشیده، کاخ‌ها ومسجدهای منحصر به فرد، نصف جهان لقب گرفته است. میدان نقش جهان اصفهان نیز یکی از بزرگترین میدان های جهان به شمار می رود. اصفهان در ۴۳۵ کیلومتری جنوب تهران قرار دارد و از غرب به سمت خمینی شهر و نجف آباد، از جنوب کوه صفه و سپاهان شهر، از سمت شمال به شاهین شهر و از شرق نیز به دشت سگزی منتهی می‌شود. وجود آبهایی همانند زاینده رود که از زردکوه بختیاری سرچشمه گرفته دلیل پیدایش این شهر بوده اند. اقلیم شهر اصفهان در شمال و شرق از منطقه کویری تأثیر گرفته و در جنوب به جهت وجود کوه صفه هوای خنک تری دارد. آب و هوای اصفهان به طور کلی معتدل و خشک است و ارتفاع آن از سطح دریا 1570 متر است. در دوران عیلامی‌ها، استان کنونی اصفهان یکی از ایالت‌های کشور اَنزان یا اَنشان بود. در زمان هخامنشیان از آنجا که اصفهان مرکز قدرت هخامنشیان بود، نام آن از انزان به «گابیان» (گابا، گاد یا گی) تغییر یافت. گفته می‌شود کلمه «گی» مخفف «کی» و «کیان» به معنای محل پادشاهان کیانی می‌باشد. در زمان ورود اعراب به ایران، «گی» به «جی» تغییر یافت. در دوران اشکانیان، این منطقه یکی از ایالت‌های پهناور شاهان اشکانی بود و حاکم استان اصفهان، با عنوان «شاه» خوانده می‌شد. با روی کار آمدن سلسله ساسانیان، منطقه اصفهان اهمیت بسیاری یافته و جنبه دفاعی و نظامی آن به عنوان مرکز گردآوری سپاه، بر ارزش جغرافیایی آن افزود. در این دوره سپاهیان مناطق جنوبی ایران از جمله کرمان، فارس، خوزستان، سیستان و ... در این محل گردآمده و از اینجا به سوی محل نبرد حرکت می‌کردند به همین دلیل در این دوران به این منطقه نام «سپاهان» (اسپهان) داده شد که به مرور زمان به «اصفهان» تبدیل شد. پس از آن حاکمیت امویان و عباسیان تا سال ۳۲۲ هجری قمری که اصفهان به وسیله مرادیج تصرف شد، ادامه یافت و مدت کوتاهی نیز پایتخت آل زیار بود.. سلجوقیان تمام نواحی اصفهان را تحت حکومت خود داشتند و شهر اصفهان نیز در بیشتر دوره سلجوقی پایتخت آنان بود. با حمله مغول به ایران، نواحی اصفهان نیز به تصرف آنان درآمد و با تشکیل حکومت ایلخانان، جزیی از آن شد. تا برآمدن حکومت مقتدر صفوی در سال ۹۰۵ هجری قمری، اصفهان تحت استیلای تیموریان و چندین حکومت محلی از جمله آل مظفر و ترکمانان آق قویونلو قرار گرفت. در دوران صفویه و به خصوص شاه عباس اول، که پایتخت از قزوین به اصفهان منتقل شد، این مناطق با توسعه روز افزونی مواجه شد. براساس سرشماری سال 1385 جمعیت این شهر بالغ بر ۱٬۵۸۳٬۶۰۹ تن برآورد شده‌است. از مهمترین صنایع دستی اصفهان که خود مهد صنایع دستی در ایران است می توانیم به خاتم، مینا، گچبری، گره چینی، قلمدان سازی، کاشیکاری، خوشنویسی، مسگری، منبت‌کاری، نقاشی، نقاشی باستانی، معرق، صحافی، سفالگری، مینیاتور و قالی بافی اشاره کنیم. در میان شیرینی‌ها نیز گز و پولکی اصفهان از همه معروفتر هستند.