موزه کلیسای وانک

پشت میکروسکوپ که قرار می گیریم تار مویی را مشاهده می کنیم که جمله ای بر روی آن حک شده است. تار مو متعلق یه دختری هجده ساله است که  واهرام هاکوپیان در سال 1974 م جمله ای از کتاب تورات را به زبان ارمنی و با قلمی از جنس الماس، بر روی آن نوشته است. این تار مو که در سال 1975 به موزه ی کلیسای وانک اهدا شد یکی از اشیاء جالب موزه کلیسای وانک به شمار می رود. در این موزه ی دو طبقه اشیاء مختلفی  از جمله انجیلی متعلق به قرن دهم میلادی که بر روی پوست نوشته شده، نمونه‌هایی از تابلوهای گچ‌بری به‌جامانده از کاخ‌های صفوی، قرآنی ترجمه‌شده به زبان ارمنی متعلق به قرن هجدهم میلادی،نمونه هایی از پوشاک سنتی ارمنیان، نخستین کتابهای چاپی در ایران و... در معرض دید علاقه مندان قرار گرفته است. مجموعه ی کلیسای وانک علاوه بر موزه و کلیسای اصلی و صحن آن، از بخش های دیگری همچون ناقوس خانه، کتابخانه، برج ساعت، اتاق‌های مخصوص اقامت اسقف و کشیشان و همچنین تالارهای اجتماعات و چاپخانه تشکیل شده است که در مجموع دارای مساحتی بالغ‌بر ۸۷۳۱مترمربع است. ساخت این کلیسا در سال 1655م آغاز و در سال 1664 به اتمام می رسد. این کلیسا از آثار درخشان دوره شاه عباس صفوی است که  به همت خلیفه داوید و کمک مردمی ارامنه جلفا بنا گردید. این کلیسا بزرگترین و زیباترین کلیسای جلفای اصفهان است که از نظر طلاكاري سقف و سطح داخل گنبد و نقاشي هاي تاريخي در نوع خود بسیار منحصر به فرد است. در صحن کلیسا، قبر پدر صنعت چاپ، خاجاطور گیساراتسی و خلیفه داوید قرار دارد. برج ناقوسخانه کلیسا نیز که در سال ۱۷۱۶ میلادی توسط آقا هوهانجانیان جمالیان بناشده در سمت غرب کلیسا و در فاصله ۳٫۵ متری از آن قرار دارد که از سه‌طبقه با مجموع ارتفاع ۱۰٫۵ متر تشکیل یافته است.