خانه، فضایی است که علی‌رغم داشتن هویتی مستقل، انعکاس هویت یک شهر هم هست. خانه‌ها تنها تکه‌ای چوب و پاره‌ای آهن نیستند که به مالکانشان تعلق داشته‌باشند، بلکه آن‌ها متعلق به تاریخ، هویت و زیستگاه یک شهرند. این فضا زمانی ارزشمندتر می‌شود که بخاطر وابستگی به یکی از عناصر اصلیش مثل سازنده و طراح و صاحب‌خانه از سایرین متمایز شود. خانه نمازی که نام طراح ایتالیایی آن، جوپونتی، متمایزش کرده است، امروز در معرض تخریب و ویرانی توسط مالکانی است که با تخریب آن، سرنوشت شهری را خراب می‌کنند. خانه نمازی کجاست و چه سرنوشتی داشته است؟ با ایران‌‌پلنر همراه باشید.
خانه نمازی ویلایی در منطقه شمیرانات تهران است. باغی 8000 متری که به سفارش شفیع نمازی، فرزند مهدی نمازی نماینده مجلس شورای ملی و مجلس سنای ایران ساخته شد.
ساخت خانه نمازی در زمان پهلوی دوم، سال 1336 به یک معمار ایتالیایی به نام جو پونتی داده‌شد. جو پونتی از اساتید معماری بنام جهان بود. خانه نمازی به همراه ساختمان شورای برنامه ریزی و توسعه عراق در بغداد، تنها آثار معماری وی در خاورمیانه است.
جوپنتی درطراحی فضا توجه ویژه‌ای به رنگ‌های درخشان و نور که نشان دهنده سرزندگی و نشاط وی بودند داشت. پونتی ایده ی "لذت زندگی" را در طراحی خانه نمازی بکاربرد. وی به همراه فائوستو ملوتی و پائولو دیولی بین سال‌های 1336 تا 1343 خانه را طراحی کردند.
ونتی بیرون و دورن ویلا را طوری طراحی کرده بود که افسونی تاتر مانند پیدا کند. در این خانه، فضاهای عمومی‌تر و مربوط به میهمانان در طبقه پایین و فضاهای خصوصی‌تر و به عبارتی اندرونی در طبقه بالا قرار دارد. این بنا به لحاظ معماری و فضای سبز به قدری ارزشمند بود که در 22 آبان 1386 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
حال و روز این روزهای خانه نمازی
اگر از تجریش به سمت نیاوران بروید، از خیابان سرسبزی به نام عمار عبور می‌کنید. خیابانی که بخشی از هوای دلپذیرش را مدیون درختان کهنی ست که در خانه نمازی ریشه دارند. درختان یا به عبارت بهتر ریه‌های تنفسی شهری که این روزها به سختی نفس می‌کشد. اگر در منطقه شمیرانات تهران قدم بزنید به ندرت خانه‌های قدیمی را می‌بینید که درختانش به کوچه و خیابان سرک کشیده باشند.
همه آن خانه‌ها، جای خود را به جاه‌طلبی سازنده‌گانی داده اند که تنفس حساب‌های بانکیشان از نفس کشیدن یک شهر و اهالیش با ارزش‌تر است. سازندگانی که نام ویرانگر برایشان شایسته‌تر ست، نه تنها بی‌بهاترین نعمت پروردگار، هوا را از مردم شهر گرفته‌اند، تاریخ، هویت و هنر متعلق به آن‌ها را نیز ربوده‌اند.
جای بسی تاسف است که خانه نمازی نیز از این ویرانگری در امان نمانده است. در اواخر پاییز 1395 بود که با رای دیوان عدالت اداری ایران، خزان این خانه نیز آغاز شد. رایی که به موجب آن خانه نمازی از فهرست آثار ملی ایران خارج شد تا به جای بنای ارزشمند و درختان بلند قامتش، یک هتل 20 طبقه‌ای ساخته‌شود. به نقل از ایسنا، محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی و گردشگری ایران، تنها راه نجات این ساختمان این است که شهرداری آن را به عنوان اموال عمومی تملک کند و یا آن را با ملک دیگری معاوضه نماید.
متاسفانه هم اکنون، خانه نمازی قابل بازدید نیست تا با ذکر زیبایی‌های آن شما را به دیدن این بنای زیبا ترغیب کنیم. تنها می‌توان امیدوار بود تا هرگز دیگر خانه ارزشمندی در این شهر تخریب نشود که این خانه‌ها پیکره‌های هویتی و زیست محیطی شهر ما را تشکیل می‌دهند.
