در 36 کلومتری غرب شهر بیرجند و در حاشیه کویر لوت یکی از کهن‌ترین شهرهای جنوب خراسان قرار گرفته است، شهری که به دلیل گل های معروفش به دیار گل‌های نرگس شهرت دارد. این شهر با 290 متر ارتفاع از سطح دریا و جمعیت حدود 5 هزار نفراز مناطق کویری به حساب می آید.

این شهر به دلیل قرار گرفتن در منطقه ای مهم در راه اقتصادی هند، بیشتر استراحت گاه تجار و منزل گاهی بودی که بازرگانان گرجی در آن اقامت می کردند. وجود کتیبه هایی تاریخی که معروف به کال جنگال هستند و در نزدیکی خوسف پیدا شده اند به نظر می رسد که قدمت این شهر به دوره های پیش از اسلام برگردد، اما بافت تاریخی شهر مربوط به بعد از اسلام و سلسله صفویست که البته در دوران قاجار هم کمی به آن اضافه شده است. خانه‌های بافت قدیمی به صورت گلی با پوشش گنبدی، حیاط مرکزی، بادگیرها، اطاقهای دور تا دور حیاط، هشتیها و دهلیزها، دیوارهای قطور، حوض و باغچه وسط حیاط به صورت هماهنگ و یکنواخت ساخته می شدند. تراکم خانه‌ها و کوچه‌های پرپیچ و خم و همچنین وجود بادگیرها از شاخص های عمده بافت تاریخی خوسف هستند که برای مقابله با آب و هوای کویر به وجود آمده اند.

بعد از گشتن در شهر بد نیست سری هم به اماکن تاریخی خوسف بزنیم، مکان های مثل مسجد جامع، آرامگاه ابن حسام، آسیاب‌های آبی، قلاع مختلف، مزار شاه سلیمان علی، مزارنصرآباد (سلطان ابوالقاسم بن موسی بن جعفر) و پشته هزار قدم آب انبارها، از جاهایی هستند که قطعا دیدنشان می تواند برایمان بسیار جذاب باشد.