ارومیه شهری است منسوب به زرتشت و زادگاه وی. مؤلفان اسلامی مکانی به نام ارمیت را در منابع سریانی کشف کرده‌اند که مشابه نام ارومیه است. این شهر روزگاری بخشی از متصرفات آشوریان بوده است. سکاها، مانا ها و اورارتو ها نیز زمانی در این منطقه حضور داشتند تا اینکه دولت ماد و هخامنشی بر آن نواحی مسلط شدند. آتشکده آذرگشنسب، آتشکده شاهان و بزرگان در این منطقه قرار دارد و شاهان پس از تاجگذاری به زیارت این مکان مقدس می‌رفتند. این موارد نشان دهنده این است که ارومیه در گذشته‌های دور، یکی از بزرگترین کانون‌های مذهبی و علمی به شمار می رفته است.

پس از ظهور اسلام نیز این شهر پس از اردبیل و مراغه، سومین شهر آذربایجان از نظر حاصلخیزی و بازرگانی وسیع به حساب می آمده است. از قرن پانزدهم که ترکان عثمانی جایگزین امپراتوری روم شرقی شدند باز ارومیه، به عنوان شهر سرحدی از اهمیت فوق‌العاده ای برخوردار بود. در نهضت مشروطه ارومیه پس از تبریز و خوی نیز سومین کانون نهضت در آذربایجان بود.

ارومیه یا شهر آب در مرکز استان آذربایجان غربی در جلگه‌ای، در کنار دریاچه‌ای به همین نام گسترده شده است. زمین‌های بارور شهر با آب و هوایی مساعد و واقع شدن آن در راه قفقاز، ارمنستان، آسیای‌صغیر و بین‌النهرین از یک‌سو و قرارگرفتن در کنار دریاچه ارومیه از سوی دیگر موقعیت ویژه ای برای این شهرستان ایجاد نموده است.

ارومیه در شهریور ۱۳۱۴ شمسی به موجب تصویب نامه هیئت وزیران به رضائیه تبدیل شد، اما پس از انقلاب نام خود را دوباره بازیافت.

ارومیه آب و هوایی سرد معتدل دارد و اکثر آب‌های سطحی اش به دریاچه ارومیه جاری می‌شوند. این شهر پوشش گیاهی غنی و مراتعی مرغوب دارد. پسته وحشی اش معروف است و گیاهان دارویی اش با کیفیت اند. ذخایر معدنی چون سنگ آهک، سنگ گچ و... دارد.

اقتصاد روستا بر پایه کشاورزی، دامداری، باغداری و صنعت است و انگور و سیب اش شهرت خاصی دارد. انواع نقل بیدمشک (ابریشمی، گردویی، زعفرانی،...) و حلوای گردو و حلوای هویج را می‌توان از جمله مشهورترین سوغاتی‌های ارومیه نام برد. از صنایع دستی شهرستان نیز می‌توان به گلیم بافی، قالی و جاجیم بافی، شیشه و آبگینه، منبت، معرق، تابلو فرش و سفالگری اشاره کرد.